Op 11 april vieren we de verjaardag van Gambrinus, de patroonheilige van het bier en het brouwen. Volgens sommigen is deze Gambrinus echter maar een fictieve persoon, terwijl anderen geloven dat hij echt bestaan heeft als Jan I van Brabant.

Een legendarische wedstrijd

Er bestaan verschillende verhalen over de legende genaamd Gambrinus. De meest populaire legende gaat over een wedstrijd georganiseerd door een groep brouwers die een sterk en moedig man als hun leider wouden aanstellen. De wedstrijd bestond uit het verzetten van een gigantisch vat bier en iedereen mocht deelnemen. Na vele pogingen bleek niemand in staat te zijn het vat ook maar in de buurt van de eindstreep te krijgen tot Gambrinus een originele oplossing voor het probleem bedacht. In plaats van het vat vol bier te verplaatsen, liet hij zijn bediende een kraantje plaatsen en ging eronder liggen. Nadat hij het hele vat had leeggedronken, was het heel wat makkelijker te verzetten en zo won hij de wedstrijd moeiteloos. De brouwers, sterk onder de indruk van zijn slimme trukje, riepen Gambrinus meteen uit als hun leider en als koning van het bier.

Jan Primus

De echte identiteit van Gambrinus blijft onzeker, maar volgens verschillende legenden zou het gaan om de 13e eeuwse Hertog Jan I, die bekend stond om zijn Bourgondische levensstijl, zijn liefde voor muziek, poëzie, jachtpartijen en riddertoernooien; maar vooral om zijn passie voor bier. Hij was een krachtige leider die in 1288 na de Slag bij Woeringen het hertogdom Limburg toevoegde aan zijn gebied. Om deze overwinning te vieren, hield hij een enorm feest voor zijn leger waarop het bier rijkelijk vloeide. Hij gaf ook nog een toespraak terwijl hij op een aantal biervaten stond, wat zijn reputatie als bierliefhebber alleen maar vergrootte. De naam Gambrinus zou volgens de verhalen dan ook een volkse verbastering zijn van de Latijnse naam van Jan I: Jan Primus.
In Limburg wordt er ondertussen een bier genaamd Hertog Jan gebrouwen en ook het Belgische bier Primus is naar hem vernoemd. Op het Hertog Jan flesje staat hij afgebeeld met een grote pul bier in de hand en op het flesje Primus te paard.