De rijke geschiedenis van bier heeft er weer een mijlpaal bij. In Luxor, Egypte werd onlangs het 3200 jaar oude graf ontdekt van de meesterbrouwer Khonso Em Heb. De Japanse onderzoekers, die de tombe geheel toevallig tegen kwamen, zeggen dat het om een unieke vondst gaat.

De tombe en de fesco’s aan de muren zijn uitzonderlijk goed bewaard gebleven en geven een gedetailleerd beeld van het leven van de oude brouwer, maar ook van het biergebruik in het oude Egypte. Khonso Em Heb offerde blijkbaar vaak bier aan de goden van de dood, wat de status van bier als godendrank nog maar eens bevestigd.

Goudbruine godendrank

Alcohol speelde een grote rol in het Oude Egypte, waar bier vaak gedronken werd door volwassenen en kinderen. Het was veel goedkoper dan wijn en dus populair in alle bevolkingsklasses. Bier werd niet alleen aan de goden geofferd, het was ook één van de dingen die standaard in de sarcofaag van een dode werd gepropt. Een warm biertje voor onderweg. Want het bier van toen was heel anders dan nu. Een dikke, voedzame brij met een harde schuimlaag erop. Zo hard dat je met een rietstengel erdoor moest breken om onderaan bij het vloeibare gerstenat te kunnen. In de oude Egyptische taal was bier beter bekend als ‘Hqt’ (heket) of ‘Tnmw’ (tenemu). Het werd zelfs gebruikt om werkkrachten te betalen. Eén dag werken leverde een drietal rondjes bier op per dag. Wat dat met de productiviteit van de arbeiders deed is nog onduidelijk.

Baarmoedermuts

Egypte zou natuurlijk Egypte niet zijn als er geen biergodin was. Tjenenet heette ze, een vrouw die meestal werd afgebeeld met een koeienbaarmoeder als hoofddeksel. Klinkt wel als iets voor een biergodin… Omdat de Egyptenaren een wijs volk waren, dook bier ook op in hun literatuur en gezegdes. Zo is er een inscriptie ontdekt die dateert van 2200 voor Christus, met de wijze woorden: ‘De mond van een perfect tevreden man is gevuld met bier’. Daar hebben wij niks meer aan toe te voegen!